Κάστρο Παλιάς Αλοννήσου
"Το ψηλότερο σημείο του Παλιού Χωριού (γνωστό ως "Το Κάστρο") κατοικείται από το 700 π.Χ. περίπου. Τον χαρακτήρα του Κάστρου πάντως τον απέκτησε κατά την Ενετοκρατία τον 16ο αιώνα, όταν οχυρώθηκε για να αποτρέπει τις επιθέσεις που λυμαίνονταν το πέλαγος εκείνη την εποχή.
Η ιδιαιτερότητα της οχύρωσης έγκειται στο ότι δεν χτίστηκαν περιμετρικά τείχη, αλλά στη βόρεια πλευρά οι εξωτερικοί τοίχοι των σπιτιών αποτελούσαν οχύρωση από μόνοι τους, για αυτό και ως σήμερα δεν έχουν μπαλκόνια αλλά μικρά παράθυρα-πολεμίστρες.
Η κύρια είσοδος του Κάστρου ήταν η καστρόπορτα (δεν διασώζεται, βρισκόταν εκεί που είναι το ηρώο των πεσόντων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου), ενώ υπήρχε και δευτερεύουσα οδός διαφυγής, το λεγόμενο Παραπόρτ, από το οποίο μονοπάτι οδηγεί στον Μικρό Μουρτιά, που ήταν το λιμάνι του Παλιού Χωριού.
Εντός του Κάστρου υπήρχε κρυφή στοά η οποία έκλεινε από πάνω με πλάκα. Η στοά οδηγούσε έξω από το κάστρο στο πυκνό παρθένο δάσος και από εκεί ο κόσμος κρυμμένος ανάμεσα στα δέντρα κατέφευγε στις κρύπτες του. Αυτή υπήρχε μέχρι πρόσφατα αλλά μετά τον σεισμό καταστράφηκε μερικώς.
Κατά την παράδοση υπήρχαν 74 σπίτια στον περίβολο του ενετικού φρουρίου.
Ούτε η οχύρωση, ούτε η περίβλεπτη θέση του Κάστρου όμως στάθηκαν αρκετές για να διασώσουν το νησί από την επίθεση του διαβόητου πειρατή Μπαρμπαρόσα, ο οποίος το 1538 κατέλαβε το κάστρο και εξολόθρευσε σχεδόν όλον τον πληθυσμό του νησιού. Ήταν μια επίθεση πρωτοφανούς βαρβαρότητας, ενώ ανεπιβεβαίωτες φήμες αναφέρουν ως και καννιβαλισμό ανάμεσα στις θηριωδίες που διαπράχτηκαν από τους πειρατές"
